Τίτλος

Τα μεταλλευτικά πλυντήρια του Λαυρίου

Κατηγορία

Αρχαία Μεταλλευτική

Χρονολόγηση

Πρώτη εμφάνιση

τέλη 6^ου - αρχές 5^ου αι. π.Χ.

Διαστάσεις
Ζωγράφος - αγγειογράφος κτλ.
Τόπος προέλευσης
Φωτογραφία -αντικειμένου

Γενική εισαγωγή

Το πλυντήριο μεταλλεύματος ήταν το κύριο μέσο για την παραγωγή του αργύρου στη Λαυρεωτική κατά τους κλασικούς χρόνους. Τα μεταλλοφόρα κοιτάσματα της περιοχής ήταν κατά κανόνα ανάμεικτα, αποτελούνταν δηλαδή από διάφορα μεταλλεύματα, σιδηρούχα, ψευδοαργυρούχα, χαλκούχα και άλλα. Οι μεταλλευτές όμως αναζητούσαν κυρίως εκείνα που περιείχαν αργυρούχο μόλυβδο, δηλαδή το γαληνίτη (PbS) και τον κερουσίτη (PbCO3).

Για να ξεχωρίσουν τον γαληνίτη ή τον κερουσίτη από το εξορυχθέν μετάλλευμα, οι μεταλλευτές άλεθαντο μετάλλευμασε μύλους, μέχρις ότου οι κόκκοι του αποκτήσουν διάμετρο 0,001 μ. ή και μικρότερη, με στόχο έπειτα να απομακρυνθούν από αυτό όλα τα μη αργυρούχα συστατικά με τη βοήθεια κινούμενου νερού. Η μέθοδος αυτή ήταν μεν αποτελεσματική, αλλά απαιτούσε άφθονο νερό, σε μία σχετικά άνυδρη περιοχή, όπως η Λαυρεωτική, γιατί το νερό που χρησιμοποιούνταν από τους μεταλλουργούς, μετά τη χρήση του, πετιόταν. Επειδή λοιπόν οι φυσικές πηγές του νερού δεν μπορούσαν να αυξηθούν, οι μεταλλουργοί του Λαυρίου επινόησαν μία κατασκευή στην οποία το νερό που χρησιμοποιούνταν για τον καθαρισμό του μεταλλεύματος, μπορούσε να αυτοκαθαρίζεται και να χρησιμοποιείται επανειλημμένα για τον ίδιο σκοπό. Πρόκειται για το λεγόμενο Πλυντήριο Μεταλλεύματος ή αλλιώς τοΚαθαριστήριον.

Χρήση

Η διαδικασία που λάμβανε χώρα στα μεταλλευτικά Πλυντήρια είχε ως εξής:

Αρχικά γεμίζονταν η Δεξαμενή με νερό σχεδόν μέχρι το χείλος της και αφού πρώτα είχαν κλείσει οι οπές εκροής της. Ο μεταλλουργός τοποθετούσε μικρή ποσότητα αλεσμένου μεταλλεύματος μέσα σε μία πήλινη λεκάνη μετρίου μεγέθους με δύο λαβές. Έπειτα βύθιζε λοξά μέρος του χείλους της λεκάνης μέσα στο νερό της Δεξαμενής, μέχρι αυτή να γεμίσει σχεδόν μέχρι τη μέση. Έπειτα έβγαζε τη λεκάνη από τη Δεξαμενή και την κινούσε για λίγο κυκλικά και έντονα, ώστε το νερό να παρασύρει στη δίνη του τους κόκκους όλων των άλλων συστατικών του μεταλλεύματος επειδή ήταν ελαφρότεροι, αφήνοντας στον πυθμένα μόνο τους κόκκους του αργυρούχου μολύβδου (του γαληνίτη δηλαδή ή του κερουσίτη), που ήταν οι βαρύτεροι. Οι παρασυρόμενοι κόκκοι των ελαφρών συστατικών αιωρούνταν λοιπόν μέσα στη δίνη του νερού.